بررسی اثر ضد دردی گیاه پونه سای سبلانی (nepeta menthoides boiss.&buhse) در موش سوری نر

اهداف:پونه سای سبلانی یکی از گونه های بومی شمال غرب کشور می باشد که با نام محلی یاوایارپیز شناخته شده است ودر طب سنتی به دلیل اثرات ضد تشنج ،ضد سرفه و اسم و اثرات ضد عفونی کننده و مدر مورد استفاده قرار گرفته اند. ازاثرات منحصر به فرد گونه n.menthoides میتوان به اثربخشی عصاره ابی ان در بازیابی حافظه موش ها اشاره نمود ، هدف این مطالعه بررسی اثر بخشی عصاره الکلی قسمت های هوایی پونه سای سبلانی روی پاسخ درد ایجاد شده بوسیله تست های فرمالین ،اسید استیک وhot plate در موش سوری می باشد. روش ها:بخش های هوایی گیاه پونه سای سبلانی از کوههای منطقه اذربایجان جمع اوری شد و از 500 گرم ان با روش پرکولاسیون و به کمک متانول طی 10 روز عصاره تام متانولی تهیه شد ،در تمامی روشها حیوانات در 3 گروه :کنترل منفی (نرمال سالین 10ml/kg)،کنترل مثبت (مورفین 10mg/kg و اسپرین 100mg/kg)و گروههای ازمون (عصاره گیاه با دوزهای 100،200،400mg/kg)مورد ازمایش قرار گرفته اند و تمامی تجویز ها به صورت داخل صفاقی صورت گرفت. در تست فرمالین پس از 30 دقیقه از زمان تزریق 25میکرولیتر فرمالین 2.5% به صورت زیر جلدی به کف پای حیوان تزریق و پاسخ حیوان به مدت 1 ساعت مورد بررسی قرار گرفت ،در تست هات پلیت بلافاصله پس از تزریق و سپس 15،30،45،60دقیقه پس از تزریق موش تحت ازمون هات پلیت قرار گرفت و مدت زمان تاخیر در بلند کردن پا و یا لیسیدن اندازه گیری شد ودر تست اسید استیک30 دقیقه پس از زمان تزریق به میزان 10ml/kgتزریق صفاقی اسید استیک 1%صورت گرفت وبه مدت 30 دقیقه تعداد رفتارهای کششی حیوان ثبت گردید. نتایج: درمان حاد موش ها با عصاره الکلی در دوز 400mg/kgبوسیله تجویز داخل صفاقی اثر ضد دردی را در اولین فاز وعصاره الکلی ان در دوزهای 100,200,400 mg/kgاثر ضد دردی معنا داری در دومین فاز تست فرمالین ایجاد کرده است. براساسنتایجحاصلازتست hot plate در زمان 30، 45 و 60 دقیقه پس از تزریق دوزهای عصاره، باعث ایجاد اثر ضد دردی در مقایسه با گروه کنترل شد ،که این اثر ضد دردی در مقایسه با گروه کنترل در دوزهای 200و400 mg/kg در دقیقه60 معنی دار بوده است وتست اسیداستیک افزایش در اثر ضد دردی را بصورت معنادار در دوز 400وmg/kg100,200نشان می دهد. نتیجه گیری:یافته ها حاکی از ان است که عصاره گیاه سبب کاهش درد میشود و به نظر میرسد این اثرات به دلیل داشتن موادی از جمله نپتالاکتون و 1و8_سینئول می باشد از طرفی نتایج پیشنهاد می دهد که ضد درد پونه سای سبلانی بیشتر به صورت محیطی فعالیت ضد دردی دارد.